O tym, że o układach Alder Lake będzie głośno, wiedzieliśmy od dawna. Przyczyna jest jasna – nowatorska, hybrydowa budowa, wsparcie dla nowych standardów pamięci i PCIe. Teraz jednak Intel, w ramach Architecture Day 2021, podaje więcej szczegółów na temat swoich przyszłych procesorów konsumenckich.
Mają łączyć dwa rodzaje rdzeni: wydajne Golden Cove i energooszczędne Gracemont, a zbudowane w ten sposób CPU trafią zarówno do desktopów, jak i laptopów. 12 generacja układów Core będzie inna – to wiemy już od dawna. Teraz poznajemy szczegóły.
Intel nieco uprościł nazewnictwo rdzeni – nazywając Golden Cove “Performance Core”, a Gracemont “Efficient Core”. I chociaż druga z architektur nazewnictwem kojarzyła się dotychczas z linią Atom, to nie jest ona pozbawiona wydajności. Jej celem jest jednak zapewnienie jej przy możliwie wysokiej efektywności energetycznej.
Intel Efficient Core
Intel porównuje Efficient Core pod względem wydajności (jednowątkowej) do SkyLake i, zdaniem “niebieskich”, nowe rdzenie są o 40% szybsze przy 40% mniejszym poborze energii. W starciu wielowątkowym 4 rdzenie Efficient Core (a więc i 4 wątki, bo te rdzenie nie obsługują HT) osiągają wydajność do 80% większą niż dwa rdzenie SkyLake z aktywnym HT. Jednocześnie pobierając o 80% mniej prądu.
Konstrukcyjnie jest to potężne usprawnienie względem układów Tremont. Mamy więc lepsze operowanie danymi poprzez bardziej rozbudowany front-end i szerszy back-end CPU. Intel zadbał też o więcej cache L1 (instrukcji) – 64 KB oraz lepsze przewidywanie zadań, w tym dokładniejsze wykonywanie ich poza kolejnością. Pamięć cache L2 to natomiast 4 MB dzielone między 4 rdzenie.
Intel Performance Core
Drugi typ rdzeni w Alder Lake będzie, jak nazwa wskazuje, zapewniał tym CPU wydajność. Performance Core to następca Willow Core znanego z procesorów Tiger Lake. Mamy tu jednak szereg ulepszeń, w tym lepsze kolejkowanie mikrooperacji (72 vs 70) i ich liczba w wątku (144 vs 70). Zwiekszono też szerokość alokacji instrukcji (6 zamiast 5). Zwiększyła się także pojemność cache L2 (1,25 MB na rdzeń). Efekt? Ma to przynieść 19% wyższą wydajność rdzeń-w-rdzeń/zegar-w-zegar względem Cypress Cove (z procesorów Rocket Lake-S).
Thread Director – czyli jak to ma współpracować?
Mamy więc dwa rodzaje rdzeni w jednym CPU – pozostaje jednak kwestia tego jak mają one de facto współdziałać? Intel zaprezentował nowe rozwiązanie o nazwie Thread Director. Pobiera on niskopoziomowe dane telemetryczne i obciążeniu rdzeni, rodzaju instrukcji w danym wątku. Dzięki temu system Windows 11 “wie” jak rozdzielić zadania – co ma trafić do rdzeni Performance, a co do Efficient.
Alder Lake w praktyce
Zastosowane zmiany są rewolucyjne w swoim charakterze. Za kilka miesięcy będziemy mogli sprawdzić je w praktyce i to na różnych segmentach rynku. Alder Lake zadebiutują bowiem jako desktopowe układy na LGA 1700 (do 8 rdzeni Performance oraz 8 rdzeni Efficient) , mobilne BGA type 3 (Alder Lake-P, do 6 rdzeni Performance oraz 8 rdzeni Efficient) oraz mobilne BGA type 4 (Alder Lake-M, 2 rdzenie Performance oraz 8 rdzeni Efficient).
Za grafikę ma odpowiadać iGPU złożony z 32 EU w przypadku jednostek desktopowych i do 96 EU w przypadku mobilnych. Niestety, tu nie poznaliśmy szczegółów i nie wiemy czy chodzi o architekturę Xe, czy jakieś jej usprawnienie. Nawet gdyby sam GPU pozostał ten sam co w Tiger Lake, to wydajność graficzna powinna wzrosnąć za sprawą obsługi szybszych pamięci DDR5 i LPDDR5. Wielu producentów zapewne jednak chętniej skorzysta w swoich konstrukcjach ze sprawdzonych (tj. tańszych) DDR4 i LPDDR4X, które Alder Lake nadal będzie obsługiwał.
Usprawnieniem jest także PCIe 5.0, chociaż w konsumenckich zastosowaniach potencjał PCIe 4.0 wciąż nie został w pełni wykorzystany. CPU będzie obsługiwał 20 linii PCIe: 16 w wersji 5.0 oraz 4 w wersji 4.0. Chipset natomiast ma oferować kolejnych 28 linii – 12 PCIe 4.0 oraz 16 PCIe 3.0.
