W poniedziałek Sąd Najwyższy Stanów Zjednoczonych zezwolił Meta Platforms Inc, właścicielowi WhatsAppa, na wniesienie pozwu oskarżającego izraelską NSO Group o wykorzystanie błędu w aplikacji do przesyłania wiadomości WhatsApp w celu zainstalowania oprogramowania szpiegowskiego umożliwiającego inwigilację 1400 osób, w tym dziennikarzy, działaczy na rzecz praw człowieka i dysydentów, donosi Reuters.
Sędziowie odrzucili odwołanie NSO od decyzji sądu niższej instancji. NSO argumentowało, że jest niepozywalne, ponieważ podczas instalowania oprogramowania szpiegującego Pegasus działało jako agent niezidentyfikowanych zagranicznych rządów. Administracja prezydenta Joe Bidena wezwała sędziów do odrzucenia apelacji NSO, zauważając, że Departament Stanu USA nigdy wcześniej nie uznał podmiotu prywatnego za działający jako agent obcego państwa i uprawnionego do immunitetu.
Meta, spółka macierzysta zarówno WhatsAppa, jak i Facebooka, w oświadczeniu z zadowoleniem przyjęła decyzję sądu o odrzuceniu „bezpodstawnego” odwołania NSO. „Oprogramowanie szpiegowskie NSO umożliwiło cyberataki wymierzone w obrońców praw człowieka, dziennikarzy i urzędników państwowych” – to fragment oświadczenia Mety. – „Jesteśmy głęboko przekonani, że ich działania naruszają prawo USA i muszą zostać pociągnięci do odpowiedzialności za swoje niezgodne z prawem działania”.
Według dokumentów sądowych dostęp do kont 1400 użytkowników WhatsAppa uzyskano za pomocą oprogramowania śledzącego Pegasus, potajemnie używając smartfonów jako urządzeń monitorujących.
WhatsApp w 2019 roku pozwał NSO o nakaz sądowy i odszkodowanie, oskarżając go o uzyskanie dostępu do serwerów WhatsApp bez pozwolenia sześć miesięcy wcześniej w celu zainstalowania oprogramowania Pegasus na urządzeniach mobilnych poszkodowanych.
NSO utrzymuje, że Pegasus pomaga organom ścigania i agencjom wywiadowczym zwalczać przestępczość i chronić bezpieczeństwo narodowe, a jego technologia ma pomagać w łapaniu terrorystów, pedofilów i zatwardziałych przestępców. W dokumentach sądowych NSO oświadczyło, że powiadomienie użytkowników WhatsApp udaremniło dochodzenie zagranicznego rządu w sprawie bojownika Państwa Islamskiego, który używał aplikacji do planowania ataku.
W jednym głośnym przypadku oprogramowanie szpiegowskie NSO zostało użyte – rzekomo przez saudyjski rząd – do zaatakowania dziennikarza “Washington Post”, Jamala Khashoggiego, na krótko przed jego zamordowaniem w saudyjskim konsulacie w Stambule.
NSO odwołał się od odmowy sędziego procesowego w 2020 r. i domagało się przyznania „immunitetu opartego na postępowaniu”, doktrynie prawa zwyczajowego chroniącej zagranicznych urzędników działających w ramach ich oficjalnych uprawnień. Podtrzymując to orzeczenie w 2021 r., 9. Okręgowy Sąd Apelacyjny Stanów Zjednoczonych z siedzibą w San Francisco nazwał to „łatwą sprawą”, ponieważ samo licencjonowanie Pegasusa przez NSO i oferowanie wsparcia technicznego nie chroniło go przed odpowiedzialnością na mocy prawa federalnego zwanego ustawą o immunitetach suwerennych państw zagranicznych, które miało pierwszeństwo przed prawem zwyczajowym.
Dochodzenie opublikowane w 2021 roku przez 17 organizacji medialnych, kierowane przez paryską grupę dziennikarską non-profit Forbidden Stories, wykazało, że oprogramowanie szpiegowskie było wykorzystywane w próbach i udanych włamaniach na smartfony należące do dziennikarzy, urzędników państwowych i obrońców praw człowieka na skalę globalną.
