Związek Cyfrowa Polska zaapelował do przedstawicieli Komisji Europejskiej, Parlamentu Europejskiego i prezydencji hiszpańskiej o opracowanie takich ram regulacyjnych dla wykorzystywania sztucznej inteligencji w Europie, które zapewnią szybki rozwój nowej technologii na kontynencie i nie będą stwarzały niepotrzebnych barier w powstawaniu innowacji opartych o AI. Eksperci organizacji przesłali do Brukseli zestaw rekomendacji w tej sprawie.
Pismo od przedstawicieli polskiej branży cyfrowej do urzędników w Brukseli w związku z trwającymi trilogami w sprawie unijnego AI Act – aktu o sztucznej inteligencji. Mają to być pierwsze na świecie kompleksowe przepisy dotyczące tworzenia oraz wykorzystania technologii AI. Projekt m.in. analizuje i klasyfikuje systemy sztucznej inteligencji, które będą mogły być używane w różnych aplikacjach, według ryzyka, jakie stwarzają dla użytkowników. W Brukseli trwają negocjacje pomiędzy krajami członkowskimi, Parlamentem Europejskim i Komisją Europejską nad ostatecznym kształem przepisów.
– Nie mamy wątpliwości, że regulacje w sprawie sztucznej inteligencji są dziś kluczowe. Są one potrzebne po to, aby zwiększyć potencjał badawczy i przemysłowy nowej technologii, ale jednocześnie po to, aby zapewnienić bezpieczeństwo obywateli Unii Europejskiej w tym zakresie. Obawiamy się jednak, że niektóre propozycje przedstawione podczas negocjacji trójstronnych mogą zaszkodzić rozwojowi AI w Europie i całkowicie stłumić innowacje oparte o tą nową technologię. Ostatecznie będzie to miało negatywne konsekwencje także dla biznesu w Polsce, który już dziś wdraża rozwiązania i usługi z wykorzystaniem sztucznej inteligencji, a także dla samych użytkowników – mówi Michał Kanownik, prezes Cyfrowej Polski.
Dlatego organizacja zabiera głos w tej sprawie na forum UE i przedstawia kilka nowych rekomendacji, które w ocenie ekspertów organizacji powinny być implementowane do nowego prawa i w ten sposób zapewnić przemysłowi w UE możliwość czerpania korzyści ze sztucznej inteligencji przy jednoczesnej odpowiedniej ochronie obywateli.
Ryzyko luki w przepisach
Cyfrowa Polska apeluje do uczestników trójstronnych negocjacji m.in. o powstrzymanie się od ustanawiania asytemtrycznych obowiązków w rozporządzeniu. Chodzi tu przede wszystkim o mierzenie ryzyka danego wykorzystania sztucznej inteligencji. W ocenie ekspertów organizacji, miara ta powinna być oparta o testy pokazujące, jak modele radzą sobie w rzeczywistych warunkach, a nie o specyfikacje techniczne czy wielkość dostawcy, jak w jednej z obecnie proponowanych wersji. W piśmie skierowanym do urzędników w Brukseli czytamy, że tak sformułowane zapisy doprowadzą w ostatecznosci do luki w przepisach i egzekwowania nowych regulacji tylko wobec wybranych podmiotów.
„Opieranie się na progu mocy obliczeniowej stwarza ryzyko pozostawienia mniejszych, ale potencjalnie niebezpiecznych modeli poza zakresem AI Actu” – napisali eksperci Cyfrowej Polski.
Zwracają jednocześnie przy tym uwagę, że przepisy nie mogą dotyczyć wyłącznie dużych platform, ale powinny mieć charakter horyzontalny i regulować cały rynek, obejmując także mniejsze podmioty.
Kontrowersje wokół oceny ryzyka i testów produktów opartych o AI
Obawy przedstawicieli polskiej branży cyfrowej dotyczą również projektowane zakazy użycia sztucznej inteligencji. W ich ocenie powinny być one regorystycznie ograniczone tylko do konkretnych przypadków. Eksperci proponują, aby klasyfikacja wysokiego ryzyka uwzględniała jedynie jasno określone sytuacje stwarzające rzeczywiste zagrożenie. Inaczej, wprowadzenie całkowitych zakazów może w sposób niezamierzony wpłynąć na użyteczność technologii AI.
Ponadto, w ocenie Cyfrowej Polski, niepotrzebne są proponowane wymagania zewnętrznych testów produktów i usług wykorzystujących sztuczną inteligencję przed i po wprowadzeniu ich na rynek. Eksperci wskazują, że takie rozwiązanie byłoby niepraktyczne i nieskuteczne, a przy tym stwarzałoby wymóg ujawnia przez firmy danych wrażliwych, np. tajemnic handlowych.
„Wzywamy do wynegocjowania spójnych ram prawnych dla sztucznej inteligencji w Europie. Przepisy takie są niezbędne, aby umożliwić dalszy rozwój tej innowacyjnej technologii i zapewnić Europie pozycję lidera w badaniach oraz rozwoju sztucznej inteligencji. Tylko dzięki jasnemu i przewidywalnemu otoczeniu regulacyjnemu będziemy mogli w pełni czerpać korzyści z tej rewolucyjnej technologii” – podkreślili w konkluzji stanowiska eksperci Cyfrowej Polski.
