Nie ma co ukrywać, od kilku lat desktopowe procesory Intela zwykle były o krok do tyłu za konkurentem. O ile w konstrukcjach mobilnych pojawiły się dotychczas 10-nanometrowe Ice Lake i Tiger Lake, tak w desktopach konsekwentnie dostawaliśmy kolejne generacje wykonane w 14 nm. Do teraz, bo układy Alder Lake to nie tylko nowy proces technologiczny Intel 7, ale też nowatorski sposób projektowania CPU… i znakomita wydajność.
Znakiem firmowym tej generacji jest hybrydowa budowa CPU. Hybrydowy układ w procesorach to nic nowego… jeśli weźmiemy pod uwagę układy ARM, ale można śmiało nazwać go przełomowym dla komputerów stacjonarnych. Niestety, wiąże się to z pewnym bagażem. Nowa heterogeniczna konstrukcja wymaga specjalnych udogodnień, aby odblokować najlepszą wydajność: zadania o wysokim priorytecie działają najlepiej na rdzeniach P, podczas gdy obciążenia w tle i wątki powinny działać na rdzeniach E. To wymaga dostosowania systemu operacyjnego.
Chipy Alder Lake działają zarówno z nowszymi, jak i starszymi wersjami systemu Windows, ale system Windows 11 odblokowuje to, co najlepsze w Alder Lake, ponieważ obsługuje technologię Thread Director. Technologia ta dostarcza systemowi operacyjnemu informacje, które pomagają w przypisaniu właściwiej pracy do odpowiednich rdzeni. Wydajność Alder Lake w systemie Windows 10 nadal jest dobra, ale można zauważyć nierówne działanie, co oznacza, że niektóre obciążenia będą czasami wolniejsze z powodu niezoptymalizowanego planowania wątków. Tak przynajmniej wynika z pierwszych testów.
Nowe układy Intela są nowe nie tylko pod względem budowy samych rdzeni. Nowe są także kontroler PCIe 5.0 oraz kontroler pamięci, obsługujące zarówno DDR5, jak i DDR4. W efekcie, aby skorzystać z nowych CPU potrzeba też nowej płyty głównej dla Alder Lake. Na razie płyty Z690 są jedyną opcją, a chipsety niższej klasy serii B i H pojawią się później.
Intel usunął swoją nomenklaturę „TDP” (Thermal Design Point) z arkuszy specyfikacji, a teraz przypisuje w jej miejsce wartość bazowej mocy procesora (PBP). Firma dodała również dodatkową wartość maksymalnej mocy turbodoładowania (MTP) do arkuszy specyfikacji, aby reprezentować najwyższy poziom mocy podczas pracy w trybie Turbo. I to, moim zdaniem, znakomity ruch.
Jak wygląda wydajność Intel Alder Lake względem procesorów konkurenta? W zdecydowanej większości testów procesory 12 generacji górują nad Ryzenami. Alder Lake jest z pewnością nowym mistrzem gamingu. Wyjatkowo silny pojedynczy wątek uzyskany na rdzeniach P to poważny atut w grach właśnie. Core i9-12900K, czołowa jednostka nowej serii przewyższa na ogół układ AMD Ryzen 9 5950X, będąc jednak zauważalnie tańszym. Prawdziwy hit to natomiast model z linii Core i5 – Core i5-12600K kosztuje 1499 zł, który wyraźnie dominuje nad konkurencyjnym Ryzen 5 5600X i nieznacznie nad Ryzen 7 5800X.
Jest pewien haczyk. System. Ogólnie rzecz biorąc, łatwo jest polecić układy Alder Lake do systemu Windows 11, ale jak wynika z różnych testów, mogą wystąpić początkowe problemy z systemami Windows 10. Problemy te zostaną zapewne wkrótce rozwiązane.
Jednocześnie, Intel nadal zużywa więcej energii niż konkurencyjne układy AMD, ale nowy proces „Intel 7” (czyli de facto usprawniony Intel 10 nm) zmniejsza zużycie energii nawet o jedną trzecią i prawie podwaja wydajność energetyczną, zmniejszając ogromną przewagę AMD w tym obszarze.
