Poprawiająca się sytuacja gospodarcza oraz stabilizacja warunków rynkowych przyczyniają się do rosnącego optymizmu wśród inwestorów z sektora private equity w Europie Środkowej.
Jak wynika z najnowszej edycji raportu Central Europe Private Equity Confidence Survey, przygotowanego przez firmę doradczą Deloitte, aż 84 proc. respondentów zakłada, że rok 2024 będzie korzystny dla działalności inwestycyjnej. Również przewidywania dotyczące aktywności inwestycyjnej wskazują na stabilizację – ponad połowa ankietowanych (51 proc.) oczekuje, że pozostanie ona na dotychczasowym poziomie. Jednocześnie coraz więcej inwestorów private equity zaczyna uwzględniać kwestie środowiskowe i zrównoważony rozwój w swoich strategiach inwestycyjnych, widząc w nich dodatkowy potencjał wzrostu.
Indeks Zaufania, opracowywany od ponad 20 lat przez firmę doradczą Deloitte, odzwierciedla nastroje lokalnych uczestników rynku private equity w Europie Środkowej. Na początku lipca br. jego wartość osiągnęła 118 punktów, co oznacza wzrost o 11 punktów w porównaniu z grudniem 2023 r. i o 60 punktów od najniższego poziomu, który w czerwcu 2022 r. wyniósł 58 punktów. To już czwarty z rzędu wzrost, który wskazuje na niezachwianą poprawę nastrojów inwestorów. Obecna wartość Indeksu przekracza średnią historyczną badania, wynoszącą 111 punktów. Aktualne ożywienie rynku jest bardziej stopniowe i trwałe, co wskazuje na większą ostrożność inwestorów wynikającą z ich długoletniego doświadczenia w radzeniu sobie z różnymi cyklami gospodarczymi i zmiennymi warunkami rynkowymi.
– Ta rozwaga widoczna jest chociażby w przewidywaniach na przyszłość – wśród ankietowanych aż 59 proc. oczekuje stabilizacji warunków ekonomicznych, a blisko jedna trzecia zakłada ich poprawę. Jednocześnie w tym obszarze widoczny jest wyraźny spadek pesymizmu – z 43 proc. rok temu do 10 proc. obecnie. To bardziej optymistyczne nastawienie jest niewątpliwie wzmocnione przez solidne wyniki gospodarek regionu. Według prognoz EBRD, PKB Europy Środkowej ma wzrosnąć w tym roku o 2,2 proc., a do 2025 roku może osiągnąć 3,1 proc. Szczególnie Polska ma silne perspektywy dalszego rozwoju, z prognozowanym wzrostem na poziomie 2,8 proc. w tym roku – mówi Michał Tokarski, partner zarządzający działem doradztwa finansowego Deloitte w Polsce, lider zespołu M&A Corporate Finance.
Warunki sprzyjające aktywności transakcyjnej
Spadająca inflacja oraz pojawienie się alternatywnych źródeł finansowania, takich jak fundusze kredytowe, będące mniej podatne na zmiany stóp procentowych dzięki zobowiązanemu kapitałowi, poprawiają płynność na rynku w Europie Środkowej. W wyniku tego obserwujemy znacznie bardziej optymistyczne nastawienie inwestorów – zgodnie z cyklicznym badaniem Deloitte, jedna trzecia spodziewa się wzrostu dostępności finansowania dłużnego (33 proc.), a niemal 60 proc. oczekuje, że obecny poziom utrzyma się do końca roku.
Kolejne oznaki optymizmu widać też w liczbie respondentów, którzy planują do końca 2024 roku skoncentrować się na nowych inwestycjach. Aż 59 proc. z nich deklaruje, że zamierza poświęcić więcej czasu na kolejne inwestycje. To wzrost o 10 p.p. w porównaniu do poprzedniego półrocza. Z kolei liczba funduszy, które chcą skupić się na zarządzaniu dotychczasowym portfelem spółek, zmniejszyła się w ciągu sześciu miesięcy – z 35 proc. do 25 proc.
Pozytywne są też przewidywania dotyczące poziomu aktywności na rynku. Ponad połowa respondentów (51 proc.) zakłada, że utrzyma się ona bez zmian, co stanowi wzrost o 14 proc. w stosunku do rezultatu uzyskanego w poprzedniej edycji badania. Natomiast dwóch na pięciu (43 proc.) ankietowanych spodziewa się wzrostu aktywności i jest to nieznacznie niższy wynik niż w poprzednim badaniu (49 proc.).
– W obecnych warunkach rynkowych fundusze private equity są wyraźnie bardziej skłonne do podejmowania kolejnych wyzwań, co widać w ich gotowości do realizacji nowych transakcji. Stabilność płynności finansowej oraz wzrost dostępności długu stwarzają sprzyjające warunki do inwestowania. Inwestorzy dostrzegają coraz więcej atrakcyjnych możliwości na rynku – niemal połowa z nich uważa, że jest ich więcej niż sześć miesięcy temu. To pozytywny sygnał dla całego sektora, wskazujący na zdrową dynamikę i perspektywy dalszego wzrostu – mówi Arkadiusz Strasz, partner w dziale doradztwa finansowego w Deloitte, M&A Transaction Services.
Powrót większych transakcji
Najnowsza edycja badania wskazuje również, że na rynek mogą wracać większe transakcje. Ponad dwie piąte respondentów (41 proc.) spodziewa się wzrostu średniej wielkości operacji, co stanowi ponad dwukrotny wzrost w porównaniu z ostatnim badaniem. Co ciekawe, po raz pierwszy od dekady, żaden z respondentów nie zakłada spadku wielkości transakcji. Łagodnej zmianie uległy też oczekiwania dotyczące kupna i sprzedaży. Niemal połowa respondentów (47 proc.) spodziewa się kupować więcej niż sprzedawać, co stanowi spadek o 10 p.p. w porównaniu do wyników z grudnia 2023 r., a ponad 40 proc. oczekuje równowagi między jednym i drugim działaniem. W kolejnej grupie znalazło się 12 proc. inwestorów, którzy zakładają, że będą więcej sprzedawać.
ESG i AI receptą na wydajność portfela?
Wyniki najnowszego badania Deloitte pokazują jednocześnie, że większość inwestorów Private Equity w Europie Środkowej coraz poważniej traktuje kwestie środowiskowe i zrównoważony rozwój. Ponad dwie piąte z nich (41 proc.) deklaruje, że zaczęło opracowywać przyszłe zobowiązania i cele w zakresie neutralności klimatycznej, a jedna piąta wdrożyła już formalne zobowiązania i cele w zakresie dekarbonizacji. Ponadto, coraz więcej uczestników rynku integruje czynniki ESG w swoich strategiach. Wśród ankietowanych, 53 proc. firm potwierdza, że wdrożyło politykę inwestycyjną uwzględniającą czynniki ESG, a 18 proc. podjęło konkretne działania związane z poprawą ESG wśród firm portfelowych.
– Firmy private equity na całym świecie coraz częściej włączają zrównoważony rozwój, aspekty środowiskowe, społeczne i z zakresu ładu korporacyjnego do swoich decyzji i planów biznesowych. Europa Środkowa nie stanowi w tej sytuacji wyjątku. Biorąc pod uwagę wyraźny wpływ wyników ESG na wyceny, spodziewamy się, że fundusze private equity odegrają znaczącą rolę w pomaganiu firmom w regionie w ciągłym rozwoju w tym obszarze – mówi Julia Patorska, partnerka, liderka zespołu ds. zrównoważonego rozwoju w Polsce i Europie Środkowej, Deloitte.
Co więcej, badanie wskazuje na rosnące znaczenie technologii, IT i aspektów związanych z cyberbezpieczeństwem w strategiach funduszy private equity w Europie Środkowej. Inwestorzy starają się poprawić wydajność swoich portfeli, korzystając z danych i sztucznej inteligencji. Ponad jedna trzecia firm (35 proc.) zajmuje się zarządzaniem danymi, ale jeszcze nie wykorzystuje AI, podczas gdy podobny odsetek współpracuje z zewnętrznymi konsultantami w celu wdrożenia tych technologii. Jednocześnie przeszło jedna dziesiąta (12 proc.) inwestorów deklaruje, że posiada już wewnętrzne zespoły ekspertów wspierające ich portfolio w tym zakresie.
