Ośrodek Przetwarzania Informacji – Państwowy Instytut Badawczy (OPI PIB) to jednostka naukowa budująca systemy informatyczne na zlecenie Ministerstwa Edukacji i Nauki (MEiN). Z implementowanych w OPI PIB systemów IT, oprócz MEiN korzystają również inne instytucje związane z nauką w Polsce – np. Narodowe Centrum Nauki, Narodowa Agencja Wymiany Akademickiej, Narodowe Centrum Badań i Rozwoju.
Corocznie OPI PIB dostarcza dane do zestawienia „Ranking Szkół Wyższych” realizowanego przez Fundację Perspektywy oraz na potrzeby Głównego Urzędu Statystycznego.
Głównym zadaniem systemów rozwijanych w OPI PIB jest zbieranie i przetwarzanie informacji o nauce i szkolnictwie wyższym w Polsce. W portfolio nowoczesnych narzędzi IT rozwijanych w OPI PIB znajduje się np. system POL-on (Zintegrowana Sieć Informacji o Nauce i Szkolnictwie Wyższym), który odpowiada za zbieranie i przetwarzanie szerokiej gamy informacji m.in. o uczelniach, studentach, absolwentach, pracach dyplomowych, doktorantach, pracownikach uczelni, publikacjach naukowych, realizowanych projektach, patentach, etc.
Aby spełnić wymagania ustawy RODO dotyczące zasad przetwarzania danych osobowych, Ośrodek Przetwarzania Informacji – Państwowy Instytut Badawczy poszukiwał narzędzi, pozwalających na skuteczną i wydajną anonimizację danych wrażliwych przetwarzanych w środowiskach developerskich. Po analizie przeprowadzonej w Laboratorium Baz Danych i Systemów Analityki Biznesowej, wybrano Oracle Data Safe, który najlepiej wpasowywał się w potrzeby i możliwości instytucji.
„Naszą instytucję można śmiało nazwać software housem – i to wcale nie małym” – komentuje Emil Podwysocki, Kierownik Laboratorium Baz Danych i Systemów Analityki Biznesowej z OPI PIB. „Nasz zespół liczy sobie ponad 400 osób, z tego 200 zatrudnionych jest na stanowiskach związanych z IT. Aby programiści mogli pracować z danymi spełniającymi wszystkie wymagania formalne, potrzebna jest anonimizacja danych wrażliwych, co sprowadza się do takiego ich przekształcania, aby spełniały wszystkie kryteria poprawności narzucane przez bazy danych”.
Pakiet Oracle Data Safe zapewnia szybkie i bardzo wydajne anonimizowanie danych; narzędzia te działają w chmurze Oracle Cloud, przez co są o wiele bardziej przystępne kosztowo niż rozwiązania lokalne. W pierwszym kwartale 2021 r. OPI PIB zdecydował o pełnym wdrożeniu usług ukrywania danych testowych, a także audytowania danych produkcyjnych.
„Oprócz anonimizacji, kolejnym wymogiem narzucanym przez RODO jest audyt danych przetwarzanych w naszych aplikacjach – np. POL-on” – tłumaczy Emil Podwysocki. „Pod tym pojęciem kryją się procesy weryfikacji, kto miał dostęp do konkretnych danych. Audyt jest trudny do przeprowadzenia innym sposobem, ponieważ użytkownicy mają wiele sposobów na zalogowanie się do bazy i tylko narzędzia obejmujące całość systemu mogą to wychwycić. Oracle Data Safe doskonale i kompleksowo wykonuje te zadania”.
Wdrożenie usług Oracle Data Safe zostało przeprowadzone siłami własnymi OPI PIB. Głównym elementem projektu było stworzenie restrykcyjnej polityki anonimizacji i audytu danych wrażliwych oraz stworzenie do tego celu odpowiednich algorytmów i wskazanie miejsc w bazach, gdzie znajdują się dane podlegające obserwacji. Analitycy OPI PIB wytypowali zestaw atrybutów i opracowali odpowiednie algorytmy dla zapewnienia, że dane przetworzone w chmurze będą akceptowane we wszystkich aplikacjach i oddzielnych modułach, w których są przetwarzane.
„Narzędzia Oracle Data Safe pozwalają nam na bardzo elastyczne działanie i dają możliwość pełnego sterowania pracą tej usługi” – podsumowuje Emil Podwysocki. „Taki model pracy jest konieczny, jeżeli chcemy świadomie wypełniać wszystkie wymagania RODO”.
„Z ogromną satysfakcją obserwuję, jak skutecznie Ośrodek Przetwarzania Informacji – Państwowy Instytut Badawczy korzysta z naszego flagowego rozwiązania Oracle Data Safe – zestawu narzędzi do zarządzania bezpieczeństwem baz danych” – powiedziała Agnieszka Styś-Zejglic, Cloud Platform Representative w Oracle Polska. „Jest to rozwiązanie o ogromnych możliwościach, które obejmuje swoją funkcjonalnością całość zagadnień dotyczących oceny bezpieczeństwa baz danych Oracle działających w systemie organizacji, dostarcza także wiele dodatkowych funkcji związanych z zabezpieczaniem danych wrażliwych. Dodatkowo rozwiązanie jest bardzo elastyczne w konfiguracji i pozwala – jak w przypadku OPI PIB – na dokładne dostrojenie parametrów jego pracy zgodnie z życzeniem użytkowników”.
Ośrodek Przetwarzania Informacji – Państwowy Instytut Badawczy (OPI PIB)
Interdyscyplinarny instytut naukowy i lider w tworzeniu oprogramowania systemów informatycznych dla polskiej nauki i szkolnictwa wyższego. Posiada wiedzę o prawie każdym polskim naukowcu, jego projektach czy aparaturze badawczej. Gromadzi, analizuje i tworzy informacje o sektorze badań i rozwoju, wpływając tym samym na kształt polskiej polityki naukowej. OPI PIB tworzy inteligentne systemy informatyczne dla sektora publicznego oraz wykorzystywane w celach komercyjnych.
Główne obszary badań prowadzonych w instytucie to: algorytmy uczenia maszynowego, algorytmy przetwarzania języka naturalnego, analiza sentymentu, sieci neuronowe, odkrywanie wiedzy z danych tekstowych, interakcja człowiek-komputer (HCI), systemy komputerowego wspomagania decyzji, sztuczna inteligencja. W działalności badawczej OPI PIB stawia na interdyscyplinarność. Instytut prowadzi badania w siedmiu laboratoriach skupiających specjalistów z wielu dziedzin. Poza ekspertami od technologii informatycznych w zespole OPI PIB pracują ekonomiści, socjologowie, prawnicy, statystycy i psychologowie. Konfrontacja różnych podejść naukowych sprzyja dogłębnej analizie zagadnień badawczych i napędza innowacyjność.
