Tylko 37% przedsiębiorstw twierdzi, że w ciągu poprzednich 12 miesięcy w ich firmie nie doszło do żadnego incydentu związanego z cyberbezpieczeństwem systemów Operational Technology (OT). Aż 49% ankietowanych nie posiada programów cyberbezpieczeństwa OT lub posiada jedynie podstawowy program, bez udokumentowanych procedur oraz zaplanowanych inicjatyw naprawczych. Chociaż organizacje poczyniły postępy w rozwijaniu kompetencji w zakresie zabezpieczenia systemów przemysłowych, wciąż napotykają trudności w osiągnięciu oczekiwanego poziomu dojrzałości w tej dziedzinie – wynika z najnowszego raportu KPMG „Control System Cybersecurity Annual Report 2024”.
Eksperci z KPMG oraz Międzynarodowego Stowarzyszenia Cyberbezpieczeństwa Systemów Sterowania (Control System Cybersecurity Association International – (CS)²AI) przeprowadzili badanie wśród przedstawicieli firm z różnych branż, aby poznać ich doświadczenia związane z incydentami cyberbezpieczeństwa OT, wzorcami ataków oraz sposobami reagowania na zagrożenia. Wynika z niego, że pomimo coraz większej popularności zagadnień związanych z cyberbezpieczeństwem systemów automatyki przemysłowej, w wielu firmach temat ten wciąż nie jest w pełni uwzględniany w strategii zarządzania cyberbezpieczeństwem.
Aż 49%, czyli niemal połowa ankietowanych organizacji, nie posiada programów cyberbezpieczeństwa OT lub posiada jedynie podstawowy program, bez udokumentowanych procedur oraz zaplanowanych inicjatyw naprawczych. Nawet 21% wszystkich firm biorących udział w badaniu deklaruje, że w porównaniu z poprzednim rokiem zamierza podnieść swój budżet na bezpieczeństwo systemów przemysłowych o więcej niż 10%. Najczęściej wskazywanym przez ankietowanych obszarem cyberbezpieczeństwa systemów OT, w którym spodziewają się najwyższego zwrotu z inwestycji, jest segmentacja sieci. 8% respondentów zapowiedziało podwyżki o więcej niż 30%, a jedna dziesiąta chce inwestować aż o połowę więcej. Obszarem, który firmy chcą rozwijać, jest inwentaryzacja i zarządzanie aktywami, na co wskazuje jedna czwarta ankietowanych.
Analiza wyników ankiety cyberbezpieczeństwa OT ujawnia istotne tendencje. Rosnąca liczba organizacji oceniających stosunkowo dobrze swój poziom dojrzałości w obszarze cyberbezpieczeństwa systemów OT może potwierdzać zaangażowanie w inwestycje w tym zakresie. Zwiększenie budżetu na bezpieczeństwo przez 21% firm jest pozytywnym trendem, jednak spadek na wyższych poziomach może wskazywać na trudności w utrzymaniu wdrożonych standardów. Prawie połowa firm deklaruje, że nie miała incydentów w ciągu ostatnich 12 miesięcy, co może wynikać zarówno z dobrze działających procesów, jak i z braków w monitorowaniu i wykrywaniu włamań – mówi Łukasz Staniak, Dyrektor, Szef Grupy Kompetencyjnej Cyberbezpieczeństwa OT w Dziale Consultingu w KPMG w Polsce.
Firmy rozwijają swoje systemy cyberochrony, jednak ataki nadal generują ogromne straty. Tylko 37% respondentów twierdzi, że w ciągu poprzednich 12 miesięcy w ich przedsiębiorstwie nie doszło do żadnego incydentu związanego z cyberbezpieczeństwem systemów OT. Jedna czwarta respondentów deklaruje, że incydenty miały miejsce, ale nie wpłynęły na działanie firmy. Zakłócenia operacyjne, najczęstszy efekt ataków, nie niosły strat finansowych (31% odpowiedzi). Wzrósł także odsetek firm zgłaszających straty finansowe oraz utratę produktu jako skutki incydentów.
W raporcie podsumowano opinie przedstawicieli firm na temat podejścia do zarządzania cyberbezpieczeństwem w ich organizacjach. Na podstawie samooceny przeprowadzonej przez ankietowanych wyłoniono dwie grupy organizacji – o wysokiej oraz o niskiej dojrzałości programów cyberbezpieczeństwa systemów OT.
Na potrzeby badania wyróżniono także pięć poziomów dojrzałości w zakresie zarządzania cyberbezpieczeństwem OT, a zadaniem respondentów było wskazanie poziomu, który najlepiej oddaje bieżącą sytuację w ich firmie. W 2023 roku wzrósł odsetek firm, które uważają, że aktualnie znajdują się na drugim poziomie dojrzałości (z 28% w 2022 roku do 33% w najnowszej edycji badania) – tzn. wdrożyły podstawowy poziom zarządzania, umożliwiający częściową powtarzalność realizowanych procesów, oparty na kluczowych osobach. Zmalała natomiast liczba organizacji – z 32% do 28% – które oceniły swój poziom dojrzałości na trzeci – charakteryzujący się działaniem na podstawie udokumentowanych i wdrożonych procesów oraz procedur, z zapewnionymi zasobami. Mniej firm (spadek z 9% do 6% w poprzednio analizowanym okresie) zidentyfikowało się także na piątym, najbardziej zaawansowanym poziomie, definiowanym jako „procesy stale ulepszane dzięki informacjom zwrotnym, z wysoko wykwalifikowanym personelem i optymalizacją działań”.
Wyniki najnowszego raportu wskazują na wzrost świadomości w zakresie cyberbezpieczeństwa OT, szczególnie na poziomie kierownictwa. Globalnie obserwujemy wzrost liczby organizacji, które podniosły poziom bezpieczeństwa w ostatnim roku. Jednak w Europie nadal większość firm ocenia dojrzałość cyberbezpieczeństwa OT jako podstawową (poziom 2). Przepisy dyrektywy NIS2 mogą stać się kluczowym impulsem dla firm przemysłowych, skłaniając je do wzmocnienia ochrony systemów OT oraz poprawy zdolności wykrywania i reagowania na incydenty – dodaje Piotr Chmielewski, Ekspert w Grupie Kompetencyjnej Cyberbezpieczeństwa OT w Dziale Consultingu w KPMG w Polsce.
Z raportem „Control system cybersecurity” oraz jego polskim podsumowaniem można zapoznać się na stronie KPMG pod adresem: Cyberbezpieczeństwo systemów automatyki przemysłowej – KPMG Poland
